Informacje ogólne
Adres
Biblioteka Uniwersytecka
Czytelnia Zbiorów Specjalnych
ul. Fryderyka Joliot-Curie 12
50-383 Wrocław
tel.: 71 37 52 403
e-mail: czs[kropka]bu[w]uwr[kropka]edu[kropka]pl
Godziny otwarcia:
|
październik - czerwiec poniedziałek, czwartek: 11:00 - 18:00 wtorek, środa, piątek: 8:00 - 15:00 |
lipiec, wrzesień poniedziałek, czwartek: 12:00 - 18:00 wtorek, środa, piątek: 8:00 - 15:00 |
sierpień Czytelnia jest zamknięta |
Realizacja zamówień użytkowników odbywa się od poniedziałku do piątku:
na zbiory specjalne do godz. 14:00,
na zbiory ogólne: do godz. 14:30.
Zamówienia złożone odpowiednio po godzinie 14:00 i po godzinie 14:30 są realizowane następnego dnia.
Pracownicy
| imię i nazwisko | nr tel. / adres e-mail |
|---|---|
| Kier. Oddz. mgr Iwona Domowicz | 71 37 57 623iwona [kropka] domowicz [w] uwr [kropka] edu [kropka] pl |
| mgr Marta Lange | 71 37 57 623marta [kropka] lange [w] uwr [kropka] edu [kropka] pl |
| mgr Delfina Moździerska | 71 37 52 403delfina [kropka] mozdzierska [w] uwr [kropka] edu [kropka] pl |
| Magdalena Radziszewska-Kruk | 71 37 52 403magdalena [kropka] radziszewska-kruk [w] uwr [kropka] edu [kropka] pl |
Opis czytelni
Strefę czytelni tworzy przestrzenna i jasna sala z księgozbiorem podręcznym, informatorium i miejscami pracy dla użytkowników z wydzieloną salą cymeliów, w której są udostępniane najcenniejsze zbiory. Ponadto ulokowano tutaj salę do konsultacji z pracownikami zbiorów specjalnych (w godzinach pracy oddziałów), obszerny hol z tradycyjnymi katalogami oddziałów zbiorów specjalnych i salę wystawową, w której za zgodą Dyrekcji są organizowane prezentacje zbiorów specjalnych BUWr. oraz zajęcia dydaktyczne i szkolenia.
Zasady funkcjonowania
Czytelnia Zbiorów Specjalnych udostępnia:
-
księgozbiór podręczny czytelni;
-
zbiory specjalne (oryginały i kopie);
-
zbiory ogólne poszczególnych oddziałów (czyli księgozbiory specjalistyczne dotyczące zbiorów specjalnych).
Oddziały Zbiorów Specjalnych w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu:
- Oddział Zbiorów Graficznych,
- Oddział Zbiorów Kartograficznych,
- Oddział Zbiorów Muzycznych,
- Oddział Rękopisów,
- Oddział Starych Druków.
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu posiada jedną z najcenniejszych kolekcji zbiorów specjalnych w Polsce. Ten unikatowy zasób o ogromnej wartości naukowej i badawczej tworzą: rękopisy, korespondencja, kolekcja sztambuchów, inkunabuły, stare druki, zbiory kartograficzne, grafiki, fotografie, pocztówki, ekslibrisy, nuty, druki bibliofilskie.
Poszczególne oddziały zbiorów specjalnych gromadzą również bogaty księgozbiór współczesnej i historycznej literatury specjalistycznej dotyczącej zbiorów specjalnych, wiele publikacji uniwersalnych oraz cennych źródeł do badań.
Czytelnia Zbiorów Specjalnych posiada bogaty księgozbiór prezencyjny, stale meliorowany i starannie uzupełniany o nowości, z wolnym dostępem do półek:
-
druki zwarte: 853 dzieł / 2 415 woluminów
-
mikroformy: 5 tytułów (4 800 mikrofisz)
stan na 31.12.2020 r.
Zbiory stoją w układzie działowym:
| I Bibliologia | VI Encyklopedie |
| II Bibliografie | VII Słowniki języka polskiego |
| III Sztuka | VIII Słowniki językowe |
| IV Historia | IX Muzyka |
| V Biografie |
Do dyspozycji użytkowników przeznaczone są stanowiska komputerowe z dostępem do katalogów oraz cyfrowych zasobów Biblioteki, czytniki do mikroform oraz pomoce techniczne: specjalne pulpity do udostępniania zbiorów specjalnych, obciążniki, lampy z lupą i folie elektroluminescencyjne do odczytywania znaków wodnych, słuchawki do odsłuchiwania dokumentów dźwiękowych.
Czytelnia posiada również stanowiska przystosowane do obsługi osób niepełnosprawnych (tj. korzystających z wózków inwalidzkich, a także niedowidzących i/lub niedosłyszących – oprogramowanie komputerowe powiększające tekst, lektor czytający tekst wyświetlany na monitorze komputera oraz zestaw słuchawek).
Katalogi
Katalog komputerowy Biblioteki Uniwersyteckiej
Katalogi kartkowe:
-
katalog alfabetyczny, działowy i topograficzny księgozbioru podręcznego Czytelni Zbiorów Specjalnych,
-
katalogi oddziałów zbiorów specjalnych: Oddziału Zbiorów Graficznych, Oddziału Rękopisów, Oddziału Zbiorów Muzycznych, Oddziału Starych Druków i Oddziału Zbiorów Kartograficznych.
Użytkownicy
Do korzystania z księgozbioru podręcznego i ogólnego oddziałów zbiorów specjalnych oraz Czytelni Zbiorów Specjalnych uprawnione są:
-
osoby pełnoletnie,
-
osoby niepełnoletnie, po uzyskaniu zgody Dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej,
Zbiory specjalne udostępniane są w celach naukowo-badawczych osobom zajmującym się pracą naukową:
-
samodzielnym pracownikom naukowym lub naukowo-dydaktycznym oraz osobom posiadającym stopień naukowy doktora;
-
studentom i doktorantom po przedstawieniu pisma polecającego od opiekuna naukowego tzw. Rekomendacji;
-
osobom wykonującym prace na zlecenie instytucji naukowych lub kulturalnych po przedstawieniu Rekomendacji od zleceniodawcy pracy, wyjaśniającej cel i temat prowadzonych badań;
-
w wyjątkowych przypadkach użytkownicy mogą korzystać ze zbiorów specjalnych za zgodą dyrekcji lub kierowników poszczególnych oddziałów zbiorów specjalnych.
Wszyscy użytkownicy korzystający ze zbiorów specjalnych zobowiązani są dodatkowo do wypełnienia Deklaracji użytkownika. Po przyjęciu Deklaracji bibliotekarz sprawdza zgodność oświadczonych danych osobowych w oparciu o dowód tożsamości użytkownika.
Deklaracja i Rekomendacja zachowują ważność przez okres jednego roku kalendarzowego od daty wystawienia.
Zasady obowiązujące w Czytelni Zbiorów Specjalnych
Zasady korzystania z Czytelni Zbiorów Specjalnych określa Regulamin Udostępniania Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.
-
pozostawienie w szatni wierzchnich okryć oraz wszelkich teczek, toreb, torebek, plecaków, pokrowca od laptopa itp.;
-
czytelne wpisanie w księdze odwiedzin Czytelni;
-
okazanie dyżurnemu bibliotekarzowi dokumentu tożsamości i karty bibliotecznej/czytelnianej i pozostawienia jednego z dokumentów u dyżurnego bibliotekarza;
-
zgłoszenie i okazanie przyniesionych ze sobą książek i innych materiałów;
-
zachowanie ciszy;
-
zakaz spożywania posiłków i napojów;
-
zakaz używania telefonów komórkowych do prowadzenia rozmów;
-
użytkownik korzystający ze zbiorów specjalnych winien mieć na uwadze fakt, że ma do czynienia ze zbiorami zabytkowymi o szczególnej wartości i obchodzić się z nimi tak, by nie ucierpiał ich stan zachowania. W szczególności użytkownika obowiązuje:
1/ używanie na polecenie bibliotekarza jednorazowych rękawiczek lateksowych lub bawełnianych,
2/ sporządzanie notatek tylko ołówkiem (wyklucza się używanie długopisów, piór, flamastrów, itp.),
3/ korzystanie z pulpitów, podkładek, folii, itp.; -
stosowanie się do wszelkich uwag i poleceń dyżurnego bibliotekarza, odnoszących się do sposobu korzystania ze zbiorów oraz ich bezpieczeństwa;
-
w przypadku opuszczenia Czytelni, także na krótki czas, użytkownik jest zobowiązany pozostawić wszystkie materiały u dyżurnego bibliotekarza;
-
w Czytelni, po uzyskaniu zgody dyżurnego bibliotekarza, można korzystać z prywatnego sprzętu elektronicznego;
-
Czytelnia Zbiorów Specjalnych nie wypożycza materiałów bibliotecznych, wynoszenie ich poza Czytelnię jest niedozwolone.
Zamawianie zbiorów
Realizacja zamówień użytkowników odbywa się od poniedziałku do piątku:
na zbiory specjalne do godz. 14:00,
na zbiory ogólne: do godz. 14:30.
Zamówienia złożone odpowiednio po godzinie 14:00 i po godzinie 14:30 są realizowane następnego dnia.
Korzystanie z księgozbioru podręcznego Czytelni odbywa się na zasadzie wolnego dostępu do półek bez konieczności zamawiania.
Zbiory specjalne oraz inne materiały biblioteczne należy zamawiać komputerowo lub na tradycyjnych rewersach składanych w Czytelni Zbiorów Specjalnych (korespondencja mailowa dotycząca zbiorów nie jest traktowana jako rewers).
Liczba jednorazowo udostępnianych oryginalnych obiektów zbiorów specjalnych jest ograniczona. Ze zbiorów specjalnych jednorazowo można otrzymać do korzystania maksymalnie:
- 1 kodeks rękopiśmienny albo 10 kart z rękopisu nieoprawnego lub pięć autografów, bądź
- 3 woluminy starych druków albo 1 klocek dzieł współoprawnych, bądź
- 5 woluminów nowych wydawnictw nutowych, bądź
- 5 jednostek oryginalnych luźnych grafik albo fotografii czy pocztówek, bądź
- 5 jednostek publikacji z oryginalnymi grafikami, fotografiami, albumów sztucznych albo 1 tekę z luźnymi planszami, bądź
- 1 atlas albo 5 arkuszy map; w przypadku map sekcyjnych zawartych w tekach wydawane są sekcje wybrane przez użytkownika na podstawie skorowidza, bądź
- 5 jednostek lub 1 teczkę druków ulotnych.
W przypadku zamawiania większej ilości dzieł wskazane jest wcześniejsze telefoniczne lub korespondencyjne uzgodnienie terminu i trybu realizacji zamówień z odpowiednim oddziałem.
Czas realizacji zamówień
Czas realizacji zamówień na dzieła z księgozbiorów podręcznych lub księgozbioru ogólnego wynosi około 30 min, w przypadku zbiorów specjalnych ok. 1 godziny i może ulec zmianie z powodu specyfiki zbiorów, stanu zachowania oraz czasu ich bibliotecznego przygotowania do udostępnienia.
Udostępnianie zbiorów specjalnych
Oryginały materiałów posiadających kopie w postaci - mikroform, reprintów lub dokumentów elektronicznych udostępnia się tylko w wyjątkowych, uzasadnionych sytuacjach. Zgodę na udostępnienie oryginału zamiast kopii może wyrazić kierownik danego oddziału lub Dyrektor Biblioteki.
Kierownicy oddziałów zbiorów specjalnych mogą odmówić udostępnienia użytkownikowi materiałów szczególnie cennych, w złym stanie zachowania lub z powodu czasowej niedostępności dzieł (np. konserwacja lub przygotowanie na wystawę).
W przypadku rękopisów użytkownik wypełnia również metryki dołączone do każdego manuskryptu.
Rękopisy oraz inne zbiory specjalne o szczególnej wartości tzw. cimelia (oznaczone przez kierowników oddziałów zbiorów specjalnych) trzeba zwrócić do godz. 14:30, pozostałe materiały - na kwadrans przed zamknięciem Czytelni.
Rezerwowanie zamówionych materiałów
Materiały biblioteczne są rezerwowane na życzenie użytkownika do czasu ich wykorzystania, nie dłużej niż na okres 3 dni roboczych. Rezerwację można prolongować osobiście, telefonicznie 71 37 52 403 lub e-mailem: czs[kropka]bu[w]uwr[kropka]edu[kropka]pl
Kopiowanie
Dozwolone jest samodzielne bezpłatne kopiowanie zbiorów własnym aparatem fotograficznym bez użycia lampy błyskowej (z wyłączeniem rękopisów i starych druków) po uzyskaniu zgody dyżurnego bibliotekarza. Kopiowanie rękopisów i starych druków oraz inne usługi reprograficzne są realizowane odpłatnie przez Pracownię Reprografii i Digitalizacji BUWr.
Publikowanie reprodukcji ze zbiorów specjalnych
Publikowanie reprodukcji zbiorów specjalnych wymaga pisemnej zgody Dyrekcji i jest odpłatnie. Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej wydaje zgodę na ich wykorzystanie w publikacji i ustala wysokość opłat.
Zdjęcia pochodzące ze zbiorów BUWr, które będą wykorzystane do celów wydawniczych (publikacje) muszą być wykonane w Pracowni Reprografii i Digitalizacji BUWr.
Uzyskanie reprodukcji ze zbiorów specjalnych nie jest jednoznaczne z uzyskaniem zgody na ich publikację.
W publikacji należy podać miejsce przechowywania oryginału i jego sygnaturę biblioteczną.
Zasady i ceny obowiązujące przy świadczeniu dodatkowych usług przez Bibliotekę Uniwersytecką we Wrocławiu:
http://www.bu.uni.wroc.pl/o-bibliotece/wirtualny-przewodnik-uzytkownika-cenniki#dodatkowe
Historia oddziału
Oddział Bibliologiczny utworzono 1 września 1957 roku, jako jeden z oddziałów zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w budynku przy ul. Św. Jadwigi 3/4. Podstawę organizacji księgozbioru stanowił trzytomowy Wykaz druków z zakresu bibliologii, opracowany przez Helenę Szwejkowską, opublikowany w latach 1950-1954. Głównym celem powstałego wtedy oddziału było skupienie w jednym miejscu literatury warsztatowej dla zbiorów specjalnych i księgozbioru naukowo-dydaktycznego dla Instytutu Bibliotekoznawstwa, mieszczącego się wówczas w tym samym budynku, przy ulicy Św. Jadwigi 3/4 („Na Piasku”). Dwa lata później, w 1959 r., utworzono przy oddziale czytelnię zbiorów specjalnych, która początkowo służyła wszystkim oddziałom zbiorów specjalnych, następnie udostępniała głównie zbiory śląskie, bibliologiczne i graficzne.
Ze zbiorów d. Oddziału Bibliologicznego pochodzą m.in.: dzieła J. S. Bandtkiego: De primis Cracoviae in arte typographica incunabulis (1812), Historya drukarń krakowskich (1815) [dostępny w BC], Historya drukarń w Królestwie Polskiem i Wielkiem Xięstwie Litewskiem (1823-1826), prace pierwszego polskiego teoretyka książki J. Lelewela – Bibljograficznych ksiąg dwoje (1823-26), najstarsza bibliografia bibliologiczna Bibliographie paleographico-diplomatico-bibliologique generale J. P. Namura z 1838 r. [dostępny w BC] czy też najstarszy polski Podręcznik księgarski T. Paprockiego (1894-1896) [dostępny w BC]. Zbiór czasopism reprezentuje m.in. jeden z pierwszych fachowych tytułów - Serapeum. Zeitschrift fur Bibliothekwissenschaft, Handschritenkunde und altere Litteratur z lat 1840-1870.
Oddział Bibliologiczny został zamknięty 24 marca 2011 r. Księgozbiór przekazano do magazynów ogólnych. Natomiast Czytelnia Zbiorów Specjalnych została przekształcona w samodzielną komórkę organizacyjną, która udostępnia swój księgozbiór podręczny, zbiory specjalne oraz księgozbiór podręczny i materiały z magazynów oddziałów zbiorów specjalnych.