FAQ
PYTANIA OGÓLNE, ZAPISY, KONTO BIBLIOTECZNE
Czy mogę założyć konto biblioteczne nie będąc już studentem/studentką Uniwersytetu Wrocławskiego?
Tak. Takie osoby mogą założyć kartę czytelnianą i korzystać z zasobów bibliotecznych na miejscu. W ofercie są trzy rodzaje kart czytelnianych: dwudniową (5 zł), dziesięciodniową (10 zł) oraz roczną (20 zł).
Jestem studentką/studentem. Jak mogę zapisać się do Biblioteki Uniwersyteckiej?
Należy wypełnić formularz rejestracyjny umieszczony na stronie internetowej Biblioteki www.bu.uni.wroc.pl (formularz jest dostępny w zakładce zapisy do BUWr), następnie udać się do Wypożyczalni Miejscowej (poziom 1) z legitymacją studencką, kartą zobowiązań (do odebrania w Dziekanacie lub Bibliotece Instytutowej) oraz dowodem osobistym.
Uwaga: po wysłaniu formularza, na skrzynkę pocztową nie zostaje dostarczone powiadomienie o rejestracji.
Co jest numerem, a co hasłem konta bibliotecznego?
Numer konta bibliotecznego jest tworzony z prefiksu oznaczającego uczelnie (0900 dla UWr) oraz numeru legitymacji studenckiej. Numer poprzedzony 2 służy do wypożyczeń, nr poprzedzony 3 służy do zamawiania do czytelń. Hasłem domyślnym jest nr PESEL. Po pierwszym logowaniu można zmienić hasło na własne (co nie jest konieczne).
Zapomniałem/am hasła do konta. Jak mogę je odzyskać?
Przy zakładaniu konta bibliotecznego hasłem zawsze jest numer PESEL. Jeżeli Użytkownik konta zmienił hasło i go nie pamięta, powinien skontaktować się z Wypożyczalnią Miejscową.
Czy ktoś może za mnie wypożyczyć książkę?
Może, ale potrzebne jest upoważnienie. Wzór upoważnienia jest załącznikiem nr 4 do Regulaminu Udostępniania.
Czy jako pracownik innej placówki naukowej mam prawo do wypożyczania książek w Bibliotece UWr?
Tak, ale tylko z instytucji wymienionych w formularzu zapisu nr 3. Przy zapisie do biblioteki będzie potrzebne zaświadczenie o zatrudnieniu.
Jak długo czeka się na zamówioną książkę?
Na zamówioną książkę czeka się około godziny od wysłania zamówienia. W przypadku większej liczby zamówień składanych przez Użytkowników, czas może się wydłużyć.
Jak długo zamówiona książka czeka na odbiór w Wypożyczalni i Czytelni?
Książki nieodebrane przez zamawiającego w ciągu trzech dni roboczych od daty złożenia zamówienia odsyłane są do magazynu.
Jak długo zamówiona książka czeka na odbiór w książkomacie?
Zamówione książki należy odebrać z książkomatu w ciągu 5 dni kalendarzowych od momentu otrzymania powiadomienia mailowego. W przypadku ich nieodebrania w tym terminie będą one usunięte z książkomatu, a zamówienie zostanie anulowane.
Kiedy jako student muszę przedłużyć swoje konto biblioteczne?
Konto studenckie ważne jest na bieżący rok akademicki tj. do 30 września. Z początkiem każdego roku akademickiego trzeba odnowić datę ważności konta. W przypadku dodatkowych pytań dotyczących konta bibliotecznego Studenci mogą skontaktować się z Wypożyczalnią Miejscową BUWr telefonicznie lub mailowo (tel.: 71 375 76 01, e-mail: sw.bu[w]uwr.edu.pl).
Gdzie należy zgłosić zagubienie lub zniszczenie wypożyczonej książki i jakie są konsekwencje w takim przypadku?
Należy zgłosić to w Wypożyczalni Miejscowej BUWr. Można odkupić książkę wskazaną przez bibliotekę lub naliczana jest opłata za zniszczenie lub zagubienie książki zgodnie z cennikiem BUWr: Punkt V podpunkt 3.
Co mam zrobić w przypadku zagubienia karty bibliotecznej?
Należy zgłosić to do Wypożyczalni Miejscowej w celu zablokowania konta bibliotecznego. Za duplikat karty naliczona będzie opłata zgodna z cennikiem BUWr.
Ile maksymalnie książek mogę wypożyczyć i na jak długo będąc studentem UWr?
10 woluminów na okres nie dłuższy niż 90 dni. Szczegóły dotyczące limitów znajdziesz w Regulaminie Udostępniania [§ 43.1]. Inne limity są dla studentów z niepełnosprawnościami i dla osób studiujących równolegle na dwóch fakultetach. Jest możliwość jednej prolongaty wypożyczonych materiałów bibliotecznych.
Co oznacza niebieska i czerwona etykieta na grzbiecie książek znajdujących się w obszarze Wolnego Dostępu?
Książki w obszarze Wolnego Dostępu, które są oznaczone niebieską etykietą na grzbiecie można wypożyczyć do domu, natomiast z książek z czerwoną etykietą można korzystać na miejscu w bibliotece.
Co oznacza w katalogu online lokalizacja miejsca obok sygnatury książki, np. Filologia Angielska?
Lokalizacja mówi nam o miejscu, gdzie dostępna jest dana książka. Oznacza to, że należy udać się do konkretnej biblioteki specjalistycznej UWr. (np. Biblioteka Instytutu Filologii Angielskiej). Na stronie głównej Biblioteki Uniwersyteckiej znajduje się rozwijana lista bibliotek specjalistycznych z ich adresami.
ZBIORY BIBLIOTECZNE, E-ZASOBY, ZDALNY DOSTĘP DO ZBIORÓW
W jaki sposób mogę zamówić w katalogu online książkę do Czytelni Głównej?
Aby zamówić książkę z magazynu do Czytelni Głównej należy w katalogu online kliknąć ikonę “Zamówienie” lub ikonę “Do czytelni” znajdującą się przy opisie dostępnych egzemplarzy. Następnie system poprosi o wprowadzenie danych użytkownika – numeru karty bibliotecznej oraz hasła. W trakcie składania zamówienia należy użyć numeru konta bibliotecznego poprzedzonego 3 - np. 30900 (dla UWr).
Aby zamówić książki do Wypożyczalni Miejscowej należy podać numer karty wprowadzając jedenastocyfrowy ciąg znaków z początkową cyfrą 2, np. 20900 oraz sześcioznakowy numer albumu/numer indeksu/legitymacji.
Co oznacza w katalogu online Wolny Dostęp?
Wolny Dostęp jest przestrzenią zlokalizowana na 2 i 3 piętrze budynku, w której książki ustawione są wg dziedzin i tematyki. Do tych książek dostęp jest swobodny, można je przeglądać i wypożyczać. Do tego niezbędna jest jednak karta biblioteczna.
Jak mogę odszukać książkę w obszarze Wolnego Dostępu?
Książkę w obszarze Wolnego Dostępu wyszukuje się po sygnaturze miejsca. Po wyszukaniu interesującego nas tytułu w katalogu online, w informacjach dotyczących książki, znajduje się sygnatura miejsca, która stanowi ciąg znaków, z pomocą których znajdziemy książkę na półce. Ponieważ księgozbiór został ustawiony na półkach dziedzinami, każdej z nich została przyporządkowana litera, która rozpoczyna sygnaturę miejsca, np. litera N – Sztuka.
Czy można zamawiać książki z obszaru Wolnego Dostępu?
Książek z obszaru Wolnego Dostępu nie można zamówić (w katalogu nie pojawia się ikona do zamawiania). W tym przypadku należy sprawdzić status książki, jeśli jest dostępna lub na miejscu to oznacza, że książka powinna znajdować się w obszarze Wolnego Dostępu. Można po nią przyjść i z niej skorzystać.
Gdzie znajdę czasopisma z danej dziedziny?
W Czytelni Czasopism Bieżących (i Archiwalnych) na poziomie 2 udostępniane są czasopisma gromadzone zgodnie z zakresem dyscyplin wiedzy reprezentowanych na Uniwersytecie Wrocławskim, ze szczególnym uwzględnieniem czasopism: humanistycznych, politologicznych, prawniczych i ekonomicznych, a także - dzienniki ogólnopolskie. Są one udostępniane na zasadzie wolnego dostępu do półek. Archiwalne numery i roczniki należy zamówić z katalogów biblioteki (katalogu online lub zdigitalizowanego). Po skorzystaniu z czasopism należy oddać je dyżurnemu bibliotekarzowi. Ze zbiorów udostępnianych w Czytelni korzystać można tylko na miejscu.
Chciałbym przejrzeć prasę codzienną. Gdzie ją znajdę?
Codzienną prasę można przejrzeć w Czytelni Czasopism Bieżących (i Archiwalnych) na poziomie 2.
Czy w bibliotece mogę wypożyczyć książki międzybibliotecznie?
Usługa przeznaczona jest dla pracowników, doktorantów i studentów Uniwersytetu Wrocławskiego. Biblioteka sprowadza publikacje, których nie posiadają biblioteki wrocławskie, głównie o tematyce odpowiadającej zakresowi dyscyplin naukowych reprezentowanych na Uniwersytecie Wrocławskim. Sprowadzone dzieła udostępnia się tylko na miejscu, w Czytelni Głównej.
Gdzie mogę sprawdzić w której z bibliotek znajduje się interesujący mnie tytuł książki?
Do sprawdzenia, w której Bibliotece znajduje się dana pozycja najlepiej skorzystać z katalogu Biblioteki Narodowej, katalogu zbiorów polskich bibliotek naukowych jakim jest NUKAT, czy z KaRo - Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich. W przypadku braku książek w katalogach polskich można jeszcze sprawdzić w KVK - Karlsruher Virtueller Katalog.
Czy absolwent UWr może skorzystać z licencjonowanych elektronicznych zasobów oferowanych przez Bibliotekę?
Nie. Prawo dostępu do licencjonowanych zasobów elektronicznych Biblioteki mają wyłącznie autoryzowani użytkownicy: studenci, doktoranci i pracownicy Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jak uzyskać dostęp do baz danych, książek i czasopism online?
Studenci, doktoranci oraz pracownicy Uniwersytetu Wrocławskiego mogą uzyskać dostęp do źródeł elektronicznych na komputerach pracujących w sieci informatycznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Poza siecią uniwersytecką należy skorzystać z usługi proxy.
Mam problem z konfiguracją proxy, co robić?
Problem należy zgłosić do Zespołu e-zasobów pod adresem mailowym sin.bu[w]uwr.edu.pl, tel.: 71 375 75 18. Zazwyczaj pomaga jednak: ponowna próba konfiguracji z wykorzystaniem innej przeglądarki; wyczyszczenie plików cookie w przeglądarce; ponowne uruchomienie przeglądarki; ponowne uruchomienie komputera.
Czy w katalogu online mogę przeszukiwać pozycje dostępne również w wersji cyfrowej?
Tak. W katalogu tym znajdują się informacje o książkach, czasopismach, materiałach cyfrowych i innych zasobach dostępnych w bibliotece.
Co to jest Biblioteka Cyfrowa (BCUWr)?
W Bibliotece Cyfrowej znajdują się skany publikacji i dokumentów, które przeszły do domeny publicznej lub udostępnione są za zgodą właścicieli praw autorskich. Zasoby dostępne w Bibliotece Cyfrowej to: rękopisy, druki dawne, książki współczesne, czasopisma naukowe i historyczne, grafiki, mapy oraz dokumenty archiwalne.
Jak korzystać z Biblioteki Cyfrowej (BCUWr)?
Zasoby Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego są dostępne bezpłatnie dla użytkowników z całego świata. Wystarczy dostęp do Internetu, aby przeglądać i korzystać z publikacji. W wielu przypadkach przeglądanie materiałów nie wymaga rejestracji. Jednak niektóre specjalistyczne zasoby mogą być dostępne jedynie po zalogowaniu lub z określonych sieci (np. wewnętrznych sieci uczelni).
Co to jest Repozytorium (RUWr)?
Jest to instytucjonalne repozytorium Uczelni, które oferuje dostęp do prac naukowych, rozpraw doktorskich, artykułów, materiałów konferencyjnych i innych publikacji w otwartym dostępie.
BUDYNEK BIBLIOTEKI, SIEĆ BIBLIOTECZNO-INFORMACYJNA UWr , PYTANIA TECHNICZNE
Czy w Bibliotece jest punkt ksero?
Biblioteka oferuje możliwość korzystania z samodzielnego, bezpłatnego skanowania materiałów bibliotecznych w czytelniach na poziomie 2 i 3. Użytkownicy mają również możliwość odpłatnego samodzielnego wykonania kserokopii.
Czy można wykonywać zdjęcia książek na terenie Biblioteki?
Tak. Użytkownik ma prawo samodzielnie i bezpłatnie sfotografować książki lub inne materiały biblioteczne własnym aparatem, jednak z zachowaniem następujących zasad: 1. materiały mogą być fotografowane (kopiowane) jedynie zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, szczególnie prawa autorskiego, 2. każdorazowo materiały mogą być fotografowane za zgodą dyżurnego bibliotekarza oraz bez użycia lampy błyskowej. Nie można samodzielnie fotografować (kopiować) cymeliów, starych druków, Wratislawianów oraz zbiorów w złym stanie zachowania.
Czy muszę zostawić w szatni lub w szafce torbę/plecak oraz okrycie wierzchnie?
Tak. Przed skorzystaniem z przestrzeni bibliotecznej każdy Użytkownik (z wyjątkiem osób korzystających tylko z Wypożyczalni Miejscowej lub zajmujących miejsce w holu Biblioteki) powinien zostawić w szatni teczki, torebki, torby, plecaki, pokrowce na laptopy, itp. oraz okrycia wierzchnie.
Czy do Biblioteki mogę wnieść picie i jedzenie?
W bibliotece obowiązuje zakaz wnoszenia i spożywania posiłków oraz napojów innych niż woda w małej zakręcanej butelce na poziomach 1-3 budynku biblioteki. W Czytelni Zbiorów Specjalnych obowiązuje bezwzględny zakaz wnoszenia posiłków i napojów, w tym wody.
Czy w Bibliotece jest Wi-Fi?
Tak. Dane do logowania można uzyskać w czytelniach lub w Punkcie Informacyjnym oraz w Wypożyczalni Miejscowej.
Gdzie znajduje się książkomat?
Książkomat umieszczony jest wewnątrz budynku biblioteki – wejście służbowe dla pracowników BUWr obok wrzutni bibliotecznej. Prosimy o zapoznanie się z Zasadami korzystania z książkomatu.
Czy można zwrócić książki w godzinach zamknięcia Biblioteki?
Książki można zwracać całą dobę, korzystając z wrzutni. Mieści się ona wewnątrz budynku Biblioteki – wejście służbowe dla pracowników BUWr i dostępna jest całodobowo, każdego dnia tygodnia.
Zasady korzystania z wrzutni bibliotecznej i film instruktażowy.
PUBLIKOWANIE, DANE BADAWCZE, ANALIZY, POŚWIADCZENIA DOROBKU
Jak sprawdzić Impact Factor?
Można sprawdzić wartość Impact Factor korzystając z bazy Journal Citation Reports (JCR). W razie pytań prosimy o kontakt z Sekcją Informacji Naukowej sin.bu[w]uwr.edu.pl, tel. 71 3752 418
Gdzie sprawdzić swoje cytowania wskaźnik Hirscha (indeks Hirscha)?
Cytowania i h-index można sprawdzić w bazie: Scopus i Web of Science Core Collection.
Jak automatycznie stworzyć bibliografię do publikacji?
Proponujemy skorzystać z menedżera bibliografii. Polecane menedżery bibliografii to:
- EndNote (aby korzystać z domu wymagana jest konfiguracja zdalnego dostępu)
- Mendeley (bezpłatny)
- Zotero (bezpłatny)
Jak mogę założyć konto ORCID?
Aby założyć konto ORCID należy wejść na stronę https://orcid.org/register. Krótka instrukcja znajduje się na stronie Biblioteki: Kurs: ORCID | elbuwr
Jakie dane kwalifikujemy do danych badawczych podlegających gromadzeniu i udostępnianiu w repozytoriach danych badawczych?
Rodzaje gromadzonych i udostępnianych danych są bardzo różne. W zależności od dziedziny nauki oraz przyjętej metodologii badań, są to m.in.:
- Dane liczbowe,
- Dokumenty tekstowe, notatki,
- Nagrania audio i video, zdjęcia,
- Kwestionariusze, ankiety, wyniki badań ankietowych,
- Protokoły laboratoryjne, opisy metodologiczne, próbki, artefakty, obiekty,
- Zawartość baz danych (video, audio, teksty, obrazy),
- Modele matematyczne, algorytmy,
- Oprogramowanie (skrypty, pliki wejściowe),
- Wyniki symulacji komputerowych.
Jak należy interpretować zasadę „tak otwarte, jak to możliwe – tak zamknięte, jak to konieczne” w odniesieniu do danych badawczych?
Aby spełnić regułę „tak otwarte, jak to możliwe – tak zamknięte, jak to konieczne” powinno się udostępniać dane badawcze tuż po zakończeniu projektu lub wraz z pierwszym upowszechnieniem wyników badań np. podczas konferencji, w artykule lub innej formie publikacji. Otwarcie danych badawczych oznacza, że są one gromadzone przez repozytoria i udostępniane bezpłatnie każdemu zainteresowanemu. Gdy niektóre zasoby danych badawczych nie mogą zostać udostępnione w modelu otwartym (np. z racji prawna autorskiego, zasad komercjalizacji wyników badań, postępowania patentowego), wówczas należy nałożyć na takie dane embargo, czyli okresowe wyłączenie danych z dostępu otwartego; możliwy jest tzw. dostęp “na życzenie”, czyli na podstawie zawnioskowania i uzyskanej zgody autora.
W jakich formatach należy zapisywać dane badawcze?
Formaty plików danych badawczych mogą być dowolne, jednak ze względu na powszechny dostęp i otwartość, dobrze korzystać z formatów, które nie wymagają komercyjnego oprogramowania do odczytu danych. Planując zapis danych należy uwzględnić dostępność otwartych i zamkniętych formatów zapisu:
- formaty otwarte to:
- dla plików tekstowych: csv, odt, ods, odp, rtf, txt, html, xml
- dla plików graficznych – png
- dla plików dźwiękowych – flac
- formaty zamknięte zapisu danych stosuje się do:
- plików tekstowych – doc, docx
- plików tekstowo-graficznych – pdf
- plików graficznych – tiff
- plików tekstowych i bazy danych – xls
- plików dźwiękowych – mp3
Jak szczegółowe powinny być metadane danych badawczych?
Zależy to przede wszystkim od kierownika projektu badawczego i zespołu badawczego oraz ich oczekiwań dotyczących zakresu charakterystyki danych badawczych. Zagadnienie szczegółowości metadanych warto skonsultować z redaktorami i menadżerami repozytorium danych badawczych (data steward, data librarian, data curator). Podstawowe dane to: autor, tytuł, słowa kluczowe, instytucja finansująca, dyscyplina naukowa, licencja itd. Metadane są narzędziem ułatwiającym identyfikację i korzystanie z danych oraz zarządzanie nimi, należy zatem uwzględnić wszystkie rodzaje metadanych.
Co to są metadane?
Metadane są to ustrukturyzowane informacje stosowane do opisu zasobów informacji lub obiektów informacji, dostarczające szczegółowych danych, dotyczących atrybutów zasobów lub obiektów informacji, w celu ułatwienia ich znalezienia, identyfikacji, a także zarządzania tymi zasobami.
Wyróżnia się trzy główne typy metadanych:
Metadane opisowe – dostarczają informacji niezbędnych do odszukania, identyfikacji zbioru danych. Mogą zawierać: tytuł, autora danych, streszczenie i słowa kluczowe.
Metadane strukturalne – służą do opisu relacji i zależności pomiędzy poszczególnymi zbiorami danych oraz elementami tych zbiorów w celu np. ułatwienia nawigacji.
Metadane administracyjne – są pomocne w zarządzaniu określonym zasobem danych. Zawierają informacje o tym, w jaki sposób i kiedy (czyli datę) utworzenia danych, typ pliku, informacje dotyczące dostępu.
Kto decyduje o zastosowaniu odpowiedniego formatu metadanych?
Format opisu danych naukowych nie jest narzucany odgórnie przez żadną konkretną instytucję. NCN zaleca jednak między innymi jeden z popularnych i często stosowanych formatów Dublin Core (obok Data Cite oraz DDI), ostatecznie decyduje o tym kierownik projektu badawczego, wraz z zespołem badawczym oraz doradcą (redaktor repozytorium, data steward, data librarian).
Czy korzystanie (deponowanie i udostępnianie) z systemu repozytoryjnego odbywa się na zasadach komercyjnych?
Zdecydowana większość repozytoriów na świecie nie pobiera opłat od użytkowników. Korzystanie odbywa się na podstawie założonego konta w systemie lub umów podpisanych z instytucjami, w których pracują deponujący dane naukowcy.
Na czym polega proces deponowania danych badawczych?
Deponowanie to umieszczanie w repozytorium zbiorów plików zawierających dane. Pliki są powiązane – dotyczą jednej publikacji, projektu naukowego, eksperymentu. Na połączenie to wskazują opisy w metadanych.
Co to jest zasada FAIR?
Są to wytyczne związane z prawidłowym przygotowaniem danych badawczych do udostępniania.
Zasada FAIR (akronim od ang. Findable, Accessible, Interoperable, Reusable).
Zgodnie z zasadami FAIR dane badawcze powinny być dostępne zarówno dla człowieka, jak i maszyny (oprogramowania komputerowego), czyli:
Findable – łatwo wyszukiwane i znajdowane; opatrzone metadanymi (które umożliwiają odnalezienie zarówno przez ludzi, jak i maszyny) i trwałymi identyfikatorami (np. DOI); indeksowane w ogólnodostępnych bazach.
Accessible – dostępne dla wszystkich; nie wymagają dodatkowych narzędzi ani oprogramowania, bezpośrednie dojście do danych umożliwia unikatowy identyfikator; jeśli nie jest możliwe pozyskanie samych danych, dostępne powinny być metadane.
Interoperable – interoperacyjne; dane powinny być opisane w odpowiednim standardzie oraz z zastosowaniem prawidłowej metodologii (właściwe słowniki); odczytywane przez ludzi i komputery; możliwe do połącznia (wymiany) z innymi zbiorami danych.
Reusable – udostępnione do wielokrotnego użycia na podstawie odpowiedniej licencji z uwzględnieniem okresu embarga lub karencji; metadane zawierają informację o autorze oraz miejscu powstania danych, są skonstruowane według ogólnie przyjętych standardów specyficznych dla danej dyscypliny oraz rodzaju danych.
Dokładny opis FAIR Data jest dostępny na stronie GO FAIR.
Na czym polega otwieranie danych badawczych?
Otwieranie danych badawczych polega na udostępnianiu ich w repozytoriach bądź na innych platformach dzielenia się treścią wyników, rezultatów prac naukowych, w celu ich ponownego, bezpłatnego użycia, bez barier technicznych i prawnych, jednak z zastrzeżeniem konieczności poszanowania podmiotowych praw własności intelektualnej. Otwieranie danych badawczych to proces wymagany przez instytucje finansujące zadania badawcze. Otwieranie danych ma również wspierać procesy powtarzania badań i weryfikacji wyników badań.
Co to są datasety?
Datasety to pakiety danych badawczych i metadanych; zawierają one możliwie szerokie spektrum danych badawczych i informacji o danych badawczych. Prezentują dane badawcze w kontekście prowadzonych badań, eksperymentów, pochodzących z nich wniosków, raportów i publikacji.
Co to jest Plan Zarządzania Danymi?
Plan zarządzania danymi (Data Management Plan – DMP) to dokument, w którym zamieszczone są informacje o planach tworzenia danych badawczych i sposobie zarządzania nimi przez cały cykl ich życia. Plan zarządzania danymi badawczymi uwzględnia następujące zagadnienia:
- jakie dane zostaną wytworzone lub zebrane (format i typ plików, liczba danych),
- jak dane zostaną uporządkowane i opisane (metodologia, standardy, metadane),
- kwestie etyczne i prawne (własność intelektualna, prawa autorskie, dane niejawne),
- w jaki sposób dane zostaną udostępnione (jak, kiedy, komu),
- które dane będą przechowywane długoterminowo (kwestia sposobu przechowywania i ochrony danych).
Dokument DMP jest opracowywany w związku z konkretnym projektem badawczym. Wskazuje się w nim osobę odpowiedzialną za zarządzanie danymi i ich udostępnianie. DMP jest wymogiem instytucji grantodawczych, w tym NCN.
Kto/Jakie instytucje wymagają opracowywania Planu Zarządzania Danymi?
Sporządzenia Planu Zarządzania Danymi wymagają organizacje, instytucje i agencje finansujące badania naukowe i są to m.in.:
- Narodowe Centrum Nauki (NCN)
- Ministerstwo Edukacji i Nauki (MEiN)
- Agencja Badań Medycznych (ABM)
- Komisja Europejska (KE)
Po wyjaśnienia i przykłady dokumentów DMP warto sięgnąć na strony programu Horyzont Europa, DMPTool, DMPonline, Digital Curation Centre.
Na czym polega anonimizacja w kontekście danych badawczych?
Anonimizacja danych polega na trwałym i nieodwracalnym przetworzeniu/przekształceniu danych osobowych, aby skutecznie uniemożliwić przyporządkowanie informacji do osoby, usunąć powiązania między danymi osobowymi a osobą, której dotyczą.
Co to jest DOI?
DOI (ang. Digital Object Identifier) – unikatowy identyfikator dla różnorodnych obiektów cyfrowych (publikacji, danych, stron internetowych), które są dostępne w internecie. DOI jest przypisywany do poszczególnych obiektów cyfrowych, deponowanych w repozytoriach. DOI to stałe oznaczenie obiektu, które jest niezależne od jego lokalizacji w sieci, czyli od adresu URL pod którym taki obiekt jest w danej chwili dostępny. DOI zdecydowanie różni się od adresów URL. Adresy URL mogą się zmieniać, natomiast identyfikatory DOI na zawsze pozostają przypisane do obiektu cyfrowego.
Czy nadanie identyfikatora DOI jest bezpłatne?
Nadanie identyfikatora DOI jest bezpłatne z punktu widzenia deponenta (zgłaszającego dane do repozytorium), natomiast repozytorium jako organizacja ponosi koszty zakupu puli identyfikatorów DMP dla obiektów cyfrowych swojego repozytorium.
Czy istnieją wymogi dotyczące cytowania danych badawczych?
Redaktorzy repozytorium na ogół sugerują format cytowania danych i informują o tym na stronie każdego zbioru danych/repozytorium. Np. repozytorium RepOD umożliwia wygenerowanie danych bibliograficznych zbioru w formatach EndNote XML, RIS oraz BibTeX. Zaleca się, w przypadku zbiorów posiadających kilka wersji, aby w cytowaniu wskazać, która wersja zbioru jest cytowana.
Na jakich zasadach prawnych udostępniane są dane badawcze?
W myśl zasady, że dane badawcze powinny być „tak otwarte, jak to możliwe – tak zamknięte, jak to konieczne” zaleca się wybór jednej z otwartych licencji Creative Commons.
Kto decyduje o rodzaju licencji na jakie udostępniane są dane badawcze?
O rodzaju licencji decyduje autor/dysponent danych badawczych. Narodowe Centrum Nauki zobowiązuje badaczy, aby dane powiązane z artykułami naukowymi udostępniać zgodnie z warunkami licencji Creative Commons Public Domain (licencja CC0) lub Creative Commons Uznanie Autorstwa (licencja CC BY).
Co to jest otwarta nauka?
Otwarta Nauka to koncepcja, która obejmuje różne praktyki dzielenia się wynikami badań naukowych, zacieśniania współpracy naukowej, wymiany informacji z korzyścią dla nauki społeczeństwa oraz otwierania procesu tworzenia i przekazywania wiedzy naukowej.
Otwarta nauka to także odpowiedzialność wobec społeczeństwa, ponieważ zapewnia równy, szeroki dostęp do najnowszej, zweryfikowanej wiedzy.
Komisja Europejska określa trzy główne filary, na których opiera się otwarta nauka: otwarta komunikacja naukowa, otwarte dane badawcze oraz otwarty dostęp do publikacji.