Biblioteka odzyskała cenny manuskrypt

W dniu 27 września 2011 r. Minister Spraw Zagranicznych – Radosław Sikorki przekazał na ręce Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego – prof. Marka Bojarskiego oraz Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej – Grażyny Piotrowicz cenny manuskrypt z XV w., który został odzyskany przez Zespól ds. Rewindykacji Dóbr Kultury, działający pod kierownictwem prof. Wojciecha Kowalskiego przy MSZ. Jest to już czwarty manuskrypt odzyskany w ciągu ostatnich 7 lat przez Bibliotekę Uniwersytecką we Wrocławiu, przy współpracy MSZ.

Odnalezione dzieło - Liber de natura rerum, autorstwa Thomasa Cantimpratensis, to rodzaj encyklopedii napisanej w latach 1237-1240, która należała do najbardziej znanych i rozpowszechnionych w średniowieczu dzieł. Autor zestawił w nim całą dostępną wiedzę ówczesną na temat historii naturalnej, włączając w to takie dziedziny jak: antropologia, zoologia, botanika, astronomia, astrologia, meteorologia, etc.

Dzieło znane jest w 3 wersjach: pierwsza posiada 19 ksiąg, druga - 20 ksiąg (ukończona ok. 1244 r.), trzecia wersja, najpóźniejsza, obejmuje skróty i przeróbki Libri dokonane w środowisku dominikańskim.

Encyklopedia Liber de natura rerum cieszyła się dużą popularnością w średniowieczu. Dowodem tej popularności jest liczba zachowanych egzemplarzy w wielu bibliotekach europejskich. W wersji pierwszej (19 ksiąg) i drugiej (20 ksiąg) liczbę egzemplarzy szacuje się na ponad 100, doliczając wersję trzecią skróconą – liczba ta wzrasta do ok. 160 egzemplarzy.

Według źródeł niemieckich wśród tej pierwszej setki egzemplarzy znajduje się 6 egzemplarzy ilustrowanych. Zachowane egzemplarze ilustrowane pochodzą z bibliotek w Würzburgu i Berlinie, w Walencji i w Pradze (2 egzemplarze) oraz z dawnej Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu, której sukcesorką jest Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu.

Rękopis R 174 (stara sygn. S. IV. 1. 13 = Scrinium IV. Series 1. 13.) o wymiarach 32,5 x 23,5 cm, perg., posiada 202 karty, na k. 1r i 201v znajdują się stemple i noty proweniencyjne (Rhedigersch. Stadt Bibliothek zu Breslau). Datowany jest na późny XV w.

We wrześniu 1943 r. w obawie przed bombardowaniami najcenniejsze zbiory rękopiśmienne z kolekcji dawnej Biblioteki Miejskiej zostały zapakowane w 100 skrzyń i ewakuowane do pałacu w Ramfeld (obecnie Ramułtowice). Rękopis R 174 ewakuowany był w skrzyni 87 umieszczonej w Sali Muzycznej pałacu, z której został zrabowany. Do 2011 r. uznawany był za zaginiony.

Począwszy od dnia 28 września br. - manuskrypt był szeroko prezentowany w Bibliotece Uniwersyteckiej dla telewizji, radia i prasy.
[2011-10-3]