Jubileusz 80-lecia Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu
KIEDY TRADYCJA SPOTYKA TECHNOLOGIĘ
Konferencja jubileuszowa 80 lat Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu 20 lat Biblioteki Cyfrowej UWr i kierunki na przyszłość
4-5 grudnia 2025r.
Mamy zaszczyt zaprosić Państwa na wyjątkowe wydarzenie, jakim będzie jubileuszowa konferencja naukowa pt. „Kiedy tradycja spotyka technologię. 80 lat Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, 20 lat Biblioteki Cyfrowej UWr i kierunki na przyszłość”. Spotkanie odbędzie się:
w dniach 4–5 grudnia 2025 roku
w murach Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu przy ul. Fryderyka Joliot-Curie 12.
Ta szczególna konferencja zgromadzi przedstawicieli środowisk bibliotecznych, akademickich i kulturotwórczych z całej Polski, aby wspólnie uczcić dwie ważne rocznice i zastanowić się, dokąd zmierzają współczesne biblioteki w czasach dynamicznych zmian technologicznych.
Konferencja jubileuszowa będzie okazją do przypomnienia i uhonorowania bogatej historii jednej z najważniejszych instytucji naukowych i kulturalnych Wrocławia – Biblioteki Uniwersyteckiej, która od ośmiu dekad odgrywa kluczową rolę w rozwoju nauki, kultury, edukacji i życia akademickiego. Jednocześnie będzie to czas świętowania 20-lecia Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego – jednej z najstarszych i najbardziej rozwiniętych cyfrowych platform bibliotecznych w Polsce. To właśnie ta pionierska inicjatywa umożliwiła szerokiemu gronu odbiorców dostęp do tysięcy bezcennych dokumentów, rękopisów, druków i fotografii, które do tej pory dostępne były jedynie w fizycznych magazynach bibliotek.
Tytuł konferencji – „Kiedy tradycja spotyka technologię” – doskonale oddaje ducha współczesnych przemian zachodzących w bibliotekarstwie i zarządzaniu informacją. W czasie wydarzenia pragniemy wspólnie zastanowić się, jak dziedzictwo kultury polskiej i europejskiej, przechowywane przez pokolenia bibliotekarzy, może harmonijnie współistnieć z nowoczesnymi rozwiązaniami cyfrowymi. Jak zmieniające się potrzeby użytkowników, rozwój otwartej nauki, postępująca cyfryzacja zbiorów, sztuczna inteligencja, automatyzacja procesów bibliotecznych czy mobilne technologie wpływają na funkcjonowanie bibliotek naukowych i akademickich?
 |
 |
Podczas dwudniowych obrad zaproszeni prelegenci – zarówno teoretycy, jak i praktycy – przedstawią swoje refleksje na temat roli i tożsamości współczesnej biblioteki. Konferencja będzie także okazją do prezentacji wybranych projektów z zakresu humanistyki cyfrowej, dobrych praktyk w udostępnianiu zasobów naukowych online, jak również do dyskusji o roli bibliotek akademickich jako centrów wspierających otwartą naukę, rozwój kompetencji informacyjnych i edukację cyfrową.
W programie konferencji znajdą się sesje naukowe, panele dyskusyjne, prezentacje projektów oraz spotkania mniej formalne, które pozwolą na wymianę doświadczeń pomiędzy pracownikami bibliotek, naukowcami, archiwistami, informatykami, studentami oraz wszystkimi osobami zainteresowanymi przyszłością współczesnego bibliotekarstwa i zarządzania informacją. Będzie to również czas, by spojrzeć na bibliotekę jako przestrzeń otwartą i inkluzywną – miejsce dialogu, rozwoju i współpracy między nauką, technologią i społeczeństwem.
Konferencja „Kiedy tradycja spotyka technologię” to nie tylko spojrzenie wstecz i podsumowanie wieloletnich działań. To przede wszystkim próba określenia wyzwań stojących przed współczesnymi instytucjami wiedzy w kontekście przemian społecznych, technologicznych i kulturowych, które zachodzą na naszych oczach.
Już dziś zapraszamy do udziału wszystkich zainteresowanych tematyką przyszłości bibliotek, cyfryzacji zasobów, dziedzictwa naukowego i kulturowego, a także integracji tradycyjnych metod pracy bibliotecznej z nowoczesnymi narzędziami cyfrowymi. Wierzymy, że wspólna refleksja nad przeszłością, teraźniejszością i przyszłością bibliotek oraz ich roli w społeczeństwie informacyjnym przyniesie nowe inspiracje i pobudzi do dalszej współpracy między środowiskami nauki, kultury i technologii.
Kiedy tradycja spotyka technologię.
Konferencja jubileuszowa z okazji 80-lecia Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu oraz 20-lecia Biblioteki Cyfrowej i kierunki na przyszłość.
PROGRAM
Czwartek – 4 grudnia 2025
08:30–09:30 – Rejestracja uczestników, kawa powitalna, networking
09:30–09:40 – Otwarcie konferencji, powitanie gości
09:40–10:00 – Wykład inauguracyjny – Prorektor ds. badań naukowych prof. dr hab. Artur Błażejewski, Uniwersytet Wrocławski
Panel I: Dziedzictwo i współpraca – historia, która buduje przyszłość
Prowadzący panel: prof. dr hab. Stefan Kiedroń
10:00–10:20 – Prof. dr hab. Wojciech Mrozowicz, Uniwersytet Wrocławski, tytuł wystąpienia: „Skarbnica wieków. Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu na straży skarbów i w służbie nauki”.
10:20–10:40 – dr Antoine Haaker, Biblioteka Uniwersytecka, tytuł wystąpienia: „80 lat rewindykacji zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu”.
10:40–11:00 – dr Tomasz Sielicki, "Największe odkrycia dokonuje się w bibliotece".
11:00–11:20 – Prof. ALK dr hab. Tomasz Olejniczak, Akademia Leona Koźmińskiego, Centre for Business History, „Historia i archiwistyka biznesu jako nowy obszar rozwoju badań i współpracy”.
11:20–11:50 – Uroczyste otwarcie wystawy „W 80 lat dookoła Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu”, poziom 3, dr Dorota Siwecka, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, prof. dr hab. Artur Błażejewski, prorektor ds. badań naukowych, Uniwersytet Wrocławski.
11:50–12:10 – Przerwa kawowa.
Panel II: Biblioteka jako partner – nauka, kultura, biznes
Prowadząca panel: dr Dorota Siwecka
12:10–12:30 – Radosław Milczarski, Bank Gospodarstwa Krajowego, “Digitalizacja znalezisk: archeologia modernizacji gmachu Banku Gospodarstwa Krajowego”.
12:30–12:50 – Magdalena Wcisło, Teatr Polski we Wrocławiu, „Bliżej Teatru. Digitalizacja i udostępnianie zasobów archiwalnych Teatru Polskiego we Wrocławiu”.
12:50–13:10 – dr Tomasz Makowski Dyrektor Biblioteki Narodowej.
13:10–13:30 – Prof. Paweł Kras, „O pożytkach współpracy pomiędzy ogólnopolskim ośrodkiem badawczym a biblioteką naukową, czyli o osiągnięciach i perspektywach współpracy Centrum Studiów Mediewistycznych z Biblioteką Uniwersytecką we Wrocławiu”.
13:30–13:50 – Przerwa kawowa.
Panel III: Biblioteka jako przestrzeń relacji i interdyscyplinarności
Prowadzący panel: Stanisław Skórka
13:50–14:10 – dr hab. Karol Sanojca prof. UWr, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, „Alma Mater Leopoliensis. Dzieje humanistyki lwowskiej 1661-1946”.
14:10–14:30 – dr Barbara Łydżba-Kopczyńska Prof. UWr, Laboratorium Badań Dziedzictwa Kulturowego, Uniwersytet Wrocławski, „Polska infrastruktura dla badań nad dziedzictwem kulturowym – E-RIHS.pl”.
14:30–14:50 – Grzegorz Przybysz, Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego, „Współpraca Biblioteki z Archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego w zakresie digitalizacji materiałów archiwalnych".
14:50–15:10 – dr hab. prof. UWr Paweł Klint, Uniwersytet Wrocławski “Tradycja, technologia i współpraca bibliotek specjalistycznych na Uniwersytecie Wrocławskim”.
15:10–15:40 – Lunch.
Panel dyskusyjny: Między tradycją a innowacją – biblioteka w zmieniającym się świecie
15:40–17:10 – Dyskusja panelowa
Uczestnicy:
- dr Leszek Szafrański, Z-ca Dyrektora Biblioteki ds. zasobów cyfrowych, Biblioteka Jagiellońska
- dr Remigiusz Lis, Pełnomocnik dyrektora ds. Instytutu Mediów Cyfrowych "Digitarium", Biblioteka Śląska
- dr Marek Mutor, I Wicedyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
- Marcin Werla, Dyrektor ds. Kolekcji Cyfrowych, Katarska Biblioteka Narodowa
- Tomasz Parkoła, Kierownik Pionu Usług Sieciowych, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
Piątek – 5 grudnia 2025
Panel IV: Przyszłość bibliotek cyfrowych – technologie, użytkownicy, zasoby
Panel PCSS – prowadzenie: Tomasz Kalota, Biblioteka Uniwersytecka, UCHC UWr
09:00–9:20 – Błażej Betański, lider zespołu rozwijającego pakiet oprogramowania DInGO w Dziale Bibliotek Cyfrowych i Platform Wiedzy, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, Ewolucja sposobów prezentacji materiałów zdigitalizowanych, „Od pionierskiej digitalizacji do globalnego dostępu: 20 lat Biblioteki Cyfrowej UWr i systemu dLibra”.
09:20–9:40 – Tomasz Parkoła, Kierownik Pionu Usług Sieciowych, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, „AI w bibliotekach cyfrowych”.
09:40–10:00 – Maksymilian Mikulski, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, „Badanie potrzeb użytkowników”.
10:00–10:20 – dr Remigiusz Lis, Pełnomocnik dyrektora ds. Instytutu Mediów Cyfrowych „Digitarium”, Biblioteka Śląska, „Ku bibliotece dialogowej. Poszukiwanie znaczeń dziedzictwa w erze sztucznej inteligencji”.
10:20–10:40 – Eunika Kupis, Oddział Digitalizacji i Usług Cyfrowych, Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, „Trzecie życie rękopisów - o narzędziach wspomagających badania”.
10:40–11:05 – Sesja posterowa (część I)
11:05–11:25 – Przerwa kawowa
Panel V: GLAM (Galleries, Libraries, Archives, Museum) – wspólne dziedzictwo, wspólna przyszłość
Prowadzenie: Kamila Neuma, GLAM Wiki, Wikimedia Polska
11:30–11:50 – Marta Ćwiek, Wydział Kultury Cyfrowej, Departament Mediów i Sektorów Kreatywnych, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, “Dwie dekady digitalizacji: gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy?”.
11:50–12:10 – Eryk Bunsch, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, "Jaką dokumentację cyfrową powinniśmy tworzyć? O potrzebach różnych grup użytkowników".
12:10–12:30 – dr Monika Cołbecka, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. „Nowe praktyki współpracy archiwów, bibliotek i muzeów - spostrzeżenia z badania Regionalnego GLAM we Wrocławiu”.
12:30–12:50 – Bartłomiej Siedlarz, kierownik Działu Digitalizacji Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Wołodymyr Gissowski, kierownik Wydziału Informacyjnego i Komputerowego Zabezpieczenia Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy imienia Wasyla Stefanyka, ”Wspólne dziedzictwo w zagrożeniu: cyfryzacja w czasie wojny”.
12:30–12:50 – Dominik Cieszkowski, Zastępca Dyrektora Biblioteki Narodowej
12:50–13:10 – dr. Dorota Siwecka, Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, „Interoperacyjność danych w świadomości pracowników sektora GLAM”.
Dyskusja
13:10–13:30 – Sesja posterowa (część II)
13:30–13:50 – Zakończenie konferencji
Warsztaty tematyczne
1. Wycieczka po Pracowni Konserwacji Zbiorów Nowych
Podczas wizyty w Pracowni Konserwacji Zbiorów Nowych uczestnicy będą mieli okazję poznać proces kompleksowego przygotowania materiałów bibliotecznych do digitalizacji. Pracownicy pracowni zaprezentują kolejne etapy swojej pracy – od delikatnego rozprasowywania zagięć, przez uzupełnianie braków, pęknięć i rozdarć, aż po końcowe zabezpieczenie obiektów przed dalszą degradacją.
W trakcie spotkania omówione zostaną także stosowane materiały i techniki konserwatorskie, m.in. różne rodzaje klejów oraz specjalistyczne bibuły japońskie wykorzystywane do wzmacniania papieru. Uczestnicy dowiedzą się również, z jakimi problemami najczęściej mierzą się konserwatorzy – takimi jak zakwaszenie papieru, jego kruchość czy uszkodzenia powstałe w wyniku niewłaściwego przechowywania.
Spacer po pracowni będzie doskonałą okazją, by zajrzeć za kulisy codziennej pracy konserwatorów i przekonać się, jak wiele czasu, precyzji i wiedzy wymaga przygotowanie jednego egzemplarza do digitalizacji.
Data: 5 grudnia 2025, godz. 14:00
Limit uczestników: 20 osób
Rejestracja na warsztaty odbywa się poprzez formularz rejestracyjny konferencji.
2. Wycieczka po Pracowni Konserwacji Zbiorów Specjalnych
Podczas wizyty w Pracowni Konserwacji Zbiorów Specjalnych uczestnicy poznają specyfikę pracy z unikatowymi, często wielowiekowymi obiektami stanowiącymi część zabytkowych kolekcji Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Pracownicy pracowni przedstawią zagadnienia związane z oceną stanu zachowania cennych materiałów oraz omówią aktualne tendencje i nowoczesne metody stosowane w celu ich zabezpieczenia i długotrwałego przechowywania.
Spotkanie wzbogaci pokaz wybranych, pieczołowicie odrestaurowanych kodeksów, które pozwolą uczestnikom z bliska przyjrzeć się efektom konserwatorskich działań oraz poznać wyzwania stojące przed specjalistami pracującymi z tego rodzaju zbiorami.
Wycieczka będzie niepowtarzalną okazją, by zajrzeć za kulisy pracy konserwatorów i zobaczyć, jak łączy się tradycyjne rzemiosło z nowoczesnymi technologiami w trosce o zachowanie dziedzictwa kulturowego.
Data: 5 grudnia 2025, godz. 14:00
Limit uczestników: 20 osób
Rejestracja na warsztaty odbywa się poprzez formularz rejestracyjny konferencji.
3. Wikimedia - niewidzialna baza wiedzy dla każdego: jak Wikidane łączą zasoby kultury, nauki i otwartych danych
Warsztat wprowadzi uczestników w praktyczne wykorzystanie Wikidanych – otwartej bazy wiedzy łączącej informacje pochodzące z projektów Wikimedia, instytucji kultury oraz środowiska naukowego.
Podczas spotkania uczestnicy dowiedzą się, jak Wikidane mogą stanowić wspólne ogniwo dla różnych baz i repozytoriów, wspierając obieg informacji oraz ponowne wykorzystanie danych. Na przykładach projektów realizowanych we współpracy instytucji GLAM (Galleries, Libraries, Archives, Museums) i nauki zostanie pokazane, w jaki sposób lokalne dane mogą funkcjonować w globalnym ekosystemie wiedzy.
W części praktycznej zaprezentowana zostanie integracja zasobów Cyfrowej Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego z Wikidanymi. Warsztat skierowany jest do osób zainteresowanych wykorzystaniem otwartych danych, które chcą dowiedzieć się, jak łączyć własne badania, zbiory lub projekty z globalnymi zasobami wiedzy oraz jak w praktyce korzystać z potencjału Wikidanych i technologii Linked Open Data.
Data: 5 grudnia 2025, godz. 14:00
Limit uczestników: 20 osób
Potrzebny sprzęt: własny laptop
Rejestracja na warsztaty odbywa się poprzez formularz rejestracyjny konferencji.
4. Wycieczka po Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu - tradycja, nowoczesność i pasja odkrywania
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu to miejsce, w którym tradycja spotyka się z nowoczesnością, a nauka z pasją odkrywania. Już od progu odwiedzających wita „Zaczytana Ławka” – artystyczna instalacja inspirowana średniowieczną kartą rękopiśmienną, która symbolicznie zaprasza do świata wiedzy i historii.
Podczas wycieczki uczestnicy poznają strukturę i funkcjonowanie Biblioteki, odkrywając jej przestrzenie i codzienną działalność. Zwiedzanie obejmuje m.in. Wypożyczalnię Miejscową, Punkt Informacyjny, Informatorium z dostępem do elektronicznych zasobów naukowych oraz dwa poziomy Wolnego Dostępu, gdzie można samodzielnie przeszukiwać księgozbiór. Biblioteka dysponuje trzema czytelniami – Główną, Śląską i Zbiorów Specjalnych – które odpowiadają na różnorodne potrzeby badaczy i czytelników.
Zbiory Specjalne Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu to unikatowa kolekcja obejmująca rękopisy, starodruki, mapy, ryciny oraz inne cenne materiały o wyjątkowej wartości historycznej i naukowej. Stanowią one bezcenne źródło wiedzy o przeszłości regionu i kraju, a ich ochrona i opracowanie należą do najważniejszych zadań Biblioteki.
Szczególnym punktem programu będzie wizyta w Oddziale Digitalizacji i Usług Cyfrowych, gdzie nowoczesna technologia wspiera ochronę dziedzictwa kulturowego poprzez cyfrowe opracowywanie zabytkowych rękopisów i starodruków.
Wycieczka po Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu to nie tylko zwiedzanie, lecz także podróż przez historię, naukę i kulturę – opowieść o miejscu, które od 80 lat inspiruje, chroni dziedzictwo i wspiera rozwój środowiska akademickiego.
Data: 5 grudnia 2025, godz. 14:00
Limit uczestników: 20 osób
Rejestracja na warsztaty odbywa się poprzez formularz rejestracyjny konferencji.
Warsztaty PCSS - przyszłość bibliotek cyfrowych – potrzeby, trendy, rozwiązania
Spotkanie ma na celu wspólne rozpoznanie wyzwań i kierunków rozwoju bibliotek cyfrowych w Polsce. Uczestnicy poznają rolę systemu dLibra w ekosystemie bibliotek cyfrowych oraz najnowsze funkcje i możliwości integracji. W ramach interaktywnych ćwiczeń zmapujemy kluczowe problemy i potrzeby, a następnie opracujemy propozycje rozwiązań – od nowych funkcjonalności po usprawnienia w użyteczności. Warsztaty zakończą się dyskusją o priorytetach rozwoju na najbliższe lata. To okazja do wymiany doświadczeń, inspiracji i współtworzenia przyszłości cyfrowych zasobów wiedzy. Warsztaty oparte będą na aktywnej pracy w grupach i dyskusji.
Data: 5 grudnia 2025, godz. 14:00
Limit uczestników: 20 osób
Potrzebny sprzęt: własny laptop
Rejestracja na warsztaty odbywa się poprzez formularz rejestracyjny konferencji.
Wydarzenie towarzyszące: Transcribathon - jubileuszowe wyzwanie z okazji 80-lecia Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu
Już 24 listopada rozpocznie się Transcribathon Jubileuszowy, wyjątkowe wydarzenie zorganizowane z okazji 80-lecia Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. To pięciodniowe wyzwanie online, podczas którego uczestnicy wspólnie zmierzą się z XVIII-wiecznym rękopisem w języku polskim, odkrywając tajniki dawnej gramatyki, pisowni i stylu.
Transcribathon to nie tylko pasjonująca przygoda z historią języka, ale również realny wkład w rozwój cyfrowego dziedzictwa kulturowego. Każdy uczestnik otrzyma do opracowania 20 stron rękopisu, tworząc jego nową – cyfrową – warstwę tekstową. Dzięki wspólnej pracy dokument ten zyska „drugie życie” – stanie się widoczny, przeszukiwalny i dostępny dla każdego użytkownika Internetu.
Aby zapewnić wszystkim uczestnikom równe szanse w rywalizacji, 21 listopada o godz. 12:00 odbędzie się szkolenie online (w aplikacji MS Teams), podczas którego prowadzący przedstawią podstawowe funkcje platformy TransLab oraz zasady pracy z materiałami.
To świetna okazja, by połączyć zamiłowanie do historii, języka i technologii, zdobyć nowe umiejętności cyfrowe oraz przyczynić się do popularyzacji zasobów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu w świecie otwartej nauki.
Zapisy są dostępne na stronie: https://translab.uwr.edu.pl/event/552
Do zobaczenia we Wrocławiu – miejscu, gdzie dziedzictwo i innowacja spotykają się, by wspólnie tworzyć przyszłość bibliotek.