Katalog alfabetyczny tomowy
Wejście do katalogu
Opis katalogu
Informacja katalogowa: tel. 71 375 75 98 lub oin.bu[w]uwr.edu.pl
Od 2001 r. oryginał katalogu tomowego przechowywany jest w
Oddziale Rękopisów.
Katalog liczy 289 tomów (300 woluminów) dużego formatu i jako
cenny zabytek historyczny podlega szczególnej ochronie.
Historia Katalogu tomowego związana jest z ważnym wydarzeniem w dziejach Biblioteki Miejskiej jakim było zjednoczenie w latach 1860-1865 trzech bibliotek: miejskiej Tomasza Rehdigera oraz dwóch kościelnych - przy kościele Św. Marii Magdaleny i przy kościele Św. Bernardyna. Dla czytelników korzystających z nowej Biblioteki Miejskiej Rehdigera w latach 1860-1879 sporządzono jeden alfabetyczny katalog tomowy.
Alfabetyczny Katalog tomowy rejestruje scalone zbiory
Biblioteki Miejskiej, z pominięciem: map, portretów, muzykaliów
itp.
W 1930 r. Katalog został zamknięty, ale do końca działalności
Biblioteki Miejskiej dopisywano do niego kontynuacje i dzieła,
które ukazały się przed rokiem 1900.
W katalogu tomowym rezerwowano osobną kartę dla każdego hasła. W miarę narastania zbiorów, rezerwa ta często okazywała się niewystarczająca i nowe zapisy przenoszono na stronę verso poprzedniej karty lub w inne wolne miejsce w katalogu z odsyłaczem na stronie właściwej, wskazującym gdzie należy szukać dalszego ciągu.
W szeregu abecadłowym haseł nie występują litery: C i V. W
miejscu litery C jest odsyłacz zob. K, w miejscu litery V – zob.
F.
Korzystając z katalogu należy pamiętać, że nazwiska
rozpoczynające się na literę C będą w szeregu abecadłowym
nazwisk na K („Cicero wśród nazwisk na Ki itp.). Podobne zasady
szeregowania obwiązują w imionach ( a zatem – np. Christian
następuje po Johannes, Josephus ). Ponadto, scalano nazwiska o
różnej pisowni, np. Müller, Mueller i Muller należy szukać pod
Müller a „Ei” w pierwszej sylabie bywało niekiedy traktowane jak
„ai”, i tak np. hasła Heizung należy szukać pod „Haizung”
W katalogu tomowym występują hasła autorskie lub tytułowe
(dla prac zbiorowych i dzieł anonimowych). W przypadku tytułu
hasłem stawał się pierwszy rzeczownik występujący w tytule.
Ponadto, osoby znaczące w historii, literaturze, nauce itp.,
poza wykazem swoich dzieł, otrzymywały dotyczący ich wykaz
literatury. Zasadę przedmiotowego skupiania piśmiennictwa
stosowano też zawsze dla takich haseł, jak nazwy geograficzne i
topograficzne. Ważne jest, by pamiętać, że autorzy tych
opracowań mogli być pominięci w szeregu autorskim.
Ponadto, autorzy katalogu tworzyli hasła rzeczowe typu ogólnego,
np.: Akademien, Almanach, Gesangbuch, Jesuiten, Juden, Krieg,
Tauchnitz-Edition, Zeitungen itd.
Niekiedy, dla haseł bardzo rozbudowanych, jak np.: Goethe, Luter, Tauchnitz- Edition itp. - zakładano osobne tomy.
Sygnatura wskazywała: proweniencję zbiorów, dziedzinę wiedzy, do której zaliczono materiały biblioteczne, ich format, i - w niektórych przypadkach - czas nabycia.
Zbiory każdej z trzech bibliotek wchodzących w skład Biblioteki Miejskiej były ustawiane oddzielnie według sześciu działów. Każdy z działów oznaczono dużą literą alfabetu.
Dla biblioteki Redigera przydzielono litery od A do F, dla
księgozbioru kościoła Św. Marii Magdaleny – litery I-O, a dla Bernardyny
– litery R-W. W działach książki ustawiano według formatu, to
jest wysokości grzbietu książki. Najpierw ustalono podział na
trzy formaty oznaczone jako 2, 4 i 8 a potem dołączono do
sygnatury jeszcze jedno oznaczenie dla szczególnie dużych
formatów – 2 G.
Na koniec – w bibliotece Rehdigera przyjęto zasadę, że do
sygnatury dla nabytków po 1870 r. wprowadzana będzie mała litera
n (neues).
Te elementy sygnatury: format oznaczony cyfrą arabską, mała
litera n i wielka litera jako wskazanie działu i przynależności
do określonego księgozbioru (np. 8 nA, 2 K itp.) ustalone
zostały jako trwały wzorzec.
W miarę rozwoju Biblioteki, wydzielania lub dołączania nowych
kolekcji, dodano dalsze oznaczenia, np. Jur, Y, Gen. S. K. i
inne.
Oprócz zawiłości układu, szeregowania i ortografii zastosowanej w opisach Katalogu tomowego, korzystanie z mikrofisz dodatkowo utrudnia system przenoszenia materiałów na kolejne mikrofisze. Użytkownicy Katalogu tomowego na mikrofiszach otrzymają w Czytelni Głównej indeks mikrofisz wraz z instrukcją informującą w jaki sposób należy posługiwać się katalogiem.