Przejdź do treści

Odzyskanie zaginionego sztambucha przez Bibliotekę Uniwersytecką we Wrocławiu

Do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu powrócił, zaginiony podczas II wojny światowej, XVII-wieczny sztambuch Melchiora Lucasa, wchodzący w skład zbiorów dawnej Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu, której spadkobierczynią jest obecna Biblioteka Uniwersytecka.
Pochodzący z roku 1635 rękopis został w kwietniu 2018 r. wystawiony na sprzedaż w domu aukcyjnym w Niemczech. Dzięki szybkiej interwencji i prawnej oraz logistycznej pomocy Wydziału Restytucji Dóbr Kultury funkcjonującego w ramach Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego udało się wycofać obiekt ze sprzedaży i po kilkumiesięcznych staraniach z sukcesem przeprowadził proces jego restytucji.
Odzyskany sztambuch (rodzaj rękopisu zawierającego oryginalne osobiste wpisy wybitnych postaci danej epoki) należał do Melchiora Lucasa, który mieszkał we Wrocławiu i piastował wysoki urząd w administracji na Śląsku. W jego sztambuchu znaleźć można dedykacje przedstawicieli wielu warstw ówczesnego społeczeństwa: arystokratów, oficerów cesarskich, wysoko postawionych duchownych, patrycjuszy, mieszczan i nauczycieli.
Sztambuch Lucasa wiąże się ze zbiorami wrocławskiego patrycjusza Thomasa Rehdigera (1540-1576), zgromadzonymi przy kościele św. Elżbiety we Wrocławiu. Liczy on 563 strony i jest formatu octavo (11,5 x 15 cm). Jego oprawa wykonana jest z czarnej skóry z pozłacanymi tłoczeniami, monogramem i datą 1635. Album zawiera 367 wpisów osób głównie związanych z Wrocławiem. Wpisy pochodzą z lat 1635-1650. Znajduje się w nim również 16 heraldycznych akwareli, 11 przyklejonych zniszczonych herbów, pięć akwareli częściowo emblematycznych, pięć rysunków tuszem i kilka wykaligrafowanych. Spotkać też można emblematyczne miedzioryty – częściowo ze studenckimi motywami i przeważnie dwujęzycznymi łacińsko-niemieckimi sentencjami. Na końcowych kartach sztambucha widnieją cztery miedzioryty przedstawiające grzechy śmiertelne autorstwa znanego flamandzkiego malarza, rzeźbiarza i rytownika Jacoba van der Heydena (1573–1645).

Odzyskany rękopis jest unikatowym zabytkiem kultury, zachowanym w jednym egzemplarzu, który niezależnie od walorów literackich i estetycznych posiada istotną wartość historyczną dla naszego regionu.

Uwaga: Sztambuch został zdigitalizowany i od dnia 11.12.2018 r. jest dostępny w Bibliotece Cyfrowej UWr.
http://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/100571/edition/93940

[2018-11-13]